Opside Nedir?
Opside, merkeziyetsiz bir ZK-Rollup-as-a-Service (ZK-RaaS) ağıdır. ZK-Rollup teknolojisine dayanan bu ağ, modüler blok zinciri konsepti üzerine inşa edilmiştir. Opside, Proof-of-Stake (PoS) ve Proof-of-Work (PoW) konsensüs mekanizmalarını birleştirerek güçlü bir üç katmanlı blok zinciri mimarisi sunar. Bu makalemiz ile Opside Nedir? sorusunu cevaplayacağız.
Opside’nin mimarisi üç katmandan oluşur:
- L1, Halka Açık Zincir: Ethereum, BNB Chain ve Polygon gibi halka açık blok zincirlerini içerir.
- L2, Opside Zinciri: Opside, merkeziyetsiz mutabakat, veri kullanılabilirliği ve sıfır bilgi kanıtı (ZKP) hesaplama yetenekleri sunar. Tüm işlemler ve veriler bu katmanda doğrulanır ve depolanır. Bu sayede işlemler hızlı bir şekilde gerçekleştirilir ve ücretler düşük kalır.
- L3, Toplama Katmanı: Opside, farklı ZK-Rollup projelerinin entegrasyonunu sağlayan bir toplama katmanı sunar. Geliştiriciler Opside’nın sunduğu ZK-Rollup Yazılım Geliştirme Kitleri (SDK’lar) aracılığıyla kendi ZK-Rollup projelerini L3’e kolayca dağıtabilirler.
Opside, katmanlar arasında çapraz zincir köprüleri kullanarak varlık transferlerini kolaylaştırır. Bu sayede, Katman 1’den Katman 2’ye veya Katman 3’e sorunsuz bir şekilde varlık aktarımı gerçekleştirilebilir.
ZK-RaaS (Hizmet Olarak ZK-Rollup), Opside’nin sunduğu bir hizmettir. Geliştiriciler, Opside’nin sağladığı genel ZK-Rollup SDK’sını kullanarak ZK-Rollup projelerini Opside’nin L3’üne kolayca dağıtabilirler. Opside L3’teki ZK-Rollup’lar bir sistem sözleşmesi tarafından yönetilir ve geliştiriciler, bir Rollup yuvası kiralarak kendi ZK-Rollup’larını elde edebilirler.
Opside’nin PoS ve PoW hybrid konsensüs mekanizması, ZK-Rollup teknolojisinin gerektirdiği güçlü ZKP hesaplama yeteneklerini sağlar. Opside, PoS mekanizmasını veri kullanılabilirliğini sağlamak için kullanırken, PoW’yu ZKP hesaplamalarını teşvik etmek için kullanır.
Opside’nin amacı, güvenlik ve merkeziyetsizlik düzeyini miras almak ve geliştirmektir. Opside, Ethereum gibi büyük bir merkeziyetsiz ağın özelliklerinden yararlanarak yüksek derecede merkeziyetsizlik sağlamayı hedefler. Opside, 100.000’den fazla düğeme ev sahipliği yapmayı planlar ve Rollup katmanı için blok önerenin Opside Zinciri’ndeki blok önerenin teklifini takip etmesi stratejisini benimser. Bu yaklaşım, tek bir düğümle ilişkili kullanılabilirlik risklerini ortadan kaldırır ve Miner Extractable Value (MEV) ve sansürleme karşı direnç sağlar.
Geliştiriciler, bir toplama yuvası kiralayarak, bağımsız bir yürütme ortamına sahip olmanın avantajlarını elde ederler. Opside’nin ZK-Rollup üzerinde tam kontrol imkanı sağlaması, ekonomik modelin özelleştirilmesine ve gaz token seçimi gibi faktörlere etki etmelerine izin verir. Geliştiriciler, gaz ücretlerini ayarlayabilir, hatta sıfıra indirebilir, böylece kullanıcıların herhangi bir ücretle yükümlü olmamasını sağlarlar. Ayrıca, Katman 3 (L3) üzerindeki farklı ZK-Rollup projeleri arasında çapraz rollup iletişimi yapmak da mümkündür.
Geliştiriciler, donanım masraflarıyla uğraşmak zorunda kalmazlar. Veri kullanılabilirliği, sıralayıcılar ve sıfır bilgi kanıtı (ZKP) hesaplama gücü gibi temel donanım kaynakları, merkeziyetsiz hibrit konsensüs mekanizması tarafından sağlanır. Bu sayede geliştiriciler, daha özgür ve esnek bir şekilde çalışabilir ve geliştirme süreçlerini optimize edebilirler. Opside Nedir ?
Hibrit PoS & PoW Konsensüsü: Opside’nin Güvenli ve Ölçeklenebilir ZK-Rollup Platformu
Opside’nin ZK-Rollup platformu, OP-Rollup’a kıyasla gelişmiş güvenlik, hızlı para çekme ve güven gereksinimi olmaması gibi birçok avantaja sahiptir. Ancak, ZK-Rollup’ın sıfır bilgi kanıtı üretimi için güçlü ZKP hesaplama gücü gerektirmesi önemli bir teknik farktır. Gelecekte Opside ağı, yüzlerce veya binlerce ZK-Rollup’tan oluşan bir Toplama Katmanı oluşturabilir, bu da ZKP hesaplama talebini artırır. Bu durumu ele almak için, ekosisteme katılımı teşvik etmek önemlidir. Ethereum’un Proof-of-Work’ten Proof-of-Stake’e geçişiyle birlikte, birçok Ethereum madencisi kullanılmaz hale gelmiştir.
ZK-Rollup teknolojisi geliştikçe, ZKP üretimi için FPGA’lar ve GPU’lar gibi önemli donanım ve madencilik ekipmanı gerekmektedir. Opside, PoS ve PoW karma mutabakat kullanarak veri kullanılabilirliğini sağlamak için doğrulayıcıları teşvik etmekle kalmaz, aynı zamanda madencileri ZKP hesaplama gücü sağlamaya teşvik etmek için PoW kullanır.
Bu yaklaşım, Opside’ın temel fikirlerinden birini temsil eder. Kullanıcılar, geliştiriciler, düğüm operatörleri ve madenciler gibi tüm katılımcılar Opside ekonomik modelinden faydalanabilir.
Opside, ZK-Rollup’ın önceki katmanların güvenliğini ve ademi merkeziyetçilik derecesini miras almasını hedefler. Ethereum gibi merkeziyetsiz ağlar, ademi merkeziyetçilik sağlamak için çok sayıda düğüme sahiptir. Opside, ETH 2.0’ın PoS konsensüsünü benimseyerek benzer bir merkeziyetsizlik seviyesine ulaşmayı hedefler. Opside, PoS’u kanıtlanabilir hale getirir ve doğrulayıcılar Katman 1’e periyodik olarak PoS kanıtlarını gönderir. Bu şekilde, Opside 100.000’den fazla doğrulayıcıya ev sahipliği yapmayı hedefler. Toplama Katmanı için blok önerileri, oluşturucuları ve önericileri ayırır, bu da daha yüksek güvenlik ve sansüre karşı direnç sağlar.
Hibrit PoS ve PoW mutabakatı, Opside’da iki katmana ayrılır. Katman 2 (L2) PoS ile çalışırken, Katman 3 (L3) hem PoS hem de PoW kullanır. Doğrulayıcılar L2’de blok ödülleri ve gaz ücretleri kazanırken, L3’de sıralayıcılar PoS (sıralayıcı) olarak görev yapar ve doğrulayıcılar PoW (doğrulayıcı) olarak görev yapar. Bu iş bölümü, ZK-Rollup’ın ihtiyaç duyduğu veri kullanılabilirliğini ve ZKP hesaplama gücünü sağlar.
Opside, PoS ve PoW mekanizmalarının avantajlarından yararlanarak güvenli ve ölçeklenebilir bir ekosistem oluşturmayı hedefler. Bu dengeli yaklaşım, ZK-Rollup teknolojisinin yaygın olarak benimsenmesini teşvik eder ve blok zinciri uygulamaları için güvenli bir ortam sağlar. Opside Nedir ?
Token Arzı ve Talebi: Opside’nin IDE Token Dağılımı ve Ödül Mekanizması
Opside, IDE (Opside token) için toplamda 10 milyar token üretecektir. Bu tokenlerin dağılımı şu şekildedir: %10’u girişim finansmanı için ayrılmıştır, %14’ü Opside ekibi ve katkıda bulunanlar için, %15’i erken test uzmanları, ekosistem proje geliştiricileri ve topluluk için (potansiyel airdrop’lar içerir) ve %28’i ekosistem gelişimi, takip finansmanı ve diğer amaçları desteklemek için bir vakfa tahsis edilmiştir. Kalan %33’lük kısım ise doğrulayıcılar ve madenciler için ödül olarak kullanılmaktadır. Token dağılımı tablosu aşağıdaki görselde görülebilir.
Opside’nin hibrit PoS ve PoW mutabakatıyla uyumlu olarak, blok ödülü doğrulayıcılara ve madencilere ayrılmaktadır. Pre-Alpha test ağı aşamasında, geçici olarak PoS ve PoW için blok ödül oranı 1:2 olarak belirlenmiştir. Yani IDE’nin %11’i doğrulayıcılara, %22’si ise madencilere tahsis edilir. Bu oran ilerleyen zamanlarda ZKP hesaplama gücünün talep ve arzına göre dinamik olarak ayarlanacaktır.
PoS (Proof-of-Stake) Ödülü
Opside, ETH 2.0’nin geliştirilmiş bir versiyonuna dayanan bir PoS konsensüsü kullanmaktadır. Doğrulayıcı olmak isteyen kullanıcılar IDE tokenlarını stake etmeli ve üç farklı yazılım parçasını çalıştırmalıdır: yürütme istemcisi, mutabakat istemcisi ve doğrulayıcı. Doğrulayıcılar yeni blokların geçerliliğini doğrulamaktan sorumludur. Ayrıca zaman zaman yeni bloklar oluşturarak ağa yaymaktan da sorumludur. Eğer bir doğrulayıcı kötü niyetli veya ihmalkar davranış sergilerse, stake ettiği IDE tokenlarını kaybeder.
PoS altında, Opside sabit bir blok üretim oranına sahiptir. Zaman slotlarına (her biri 12 saniye) ve epoklara (32 zaman slotu) bölünmüştür. Her zaman slotunda, rastgele seçilen bir doğrulayıcı blok önericisi olarak görev yapar. Bunlar yeni blokları ağdaki diğer düğümlere gönderir. Ayrıca, her zaman slotunda, rastgele bir doğrulayıcılar komitesi seçilir ve oylarıyla önerilen bloğun geçerliliğini belirler. Detaylı mekanizma için ETH PoS’a bakılabilir.
Opside, Alpha test ağında EIP-4844’ü desteklemeyi planlamaktadır. Ayrıca veri Kullanılabilirliği Örneklemesi (DAS) kullanarak ZK-Rollup’ın işlem verilerini sağlamasını hedeflemektedir. Doğrulayıcılar, veri dilimleme ve örnekleme yöntemleriyle veri kullanılabilirliğini sağlar. Bu yöntem aynı zamanda blok üreticilerinin verilerini güvenli ışık istemcileriyle paylaşmasını sağlar. Opside ağında ayrıca Teklif Sahibi – Oluşturucu Ayrımı (PBS) uygulanır. Bu da oluşturucuların Toplama Katmanı için blok önericisi olmasını ve diğer doğrulayıcıların bu önericileri takip etmesini sağlar. Bu yaklaşım, tek bir düğümle ilişkili kullanılabilirlik risklerini ortadan kaldırır. Ayrıca Miner Extractable Value (MEV) ve sansür direnci sağlar. Opside Nedir ?
PoW (Proof-of-Work) Ödülleri
Opside’nin L3 veya Toplama Katmanı’nda her Web3 uygulaması kendi ZK-Rollup’ına sahip olabilir. Opside, ZK-Rollup’ların ZKP’lerini oluşturmak için veri kullanılabilirliği sunan doğrulayıcılara ek olarak bir ZKP hesaplama pazarı sağlar. Bu sayede Opside, PoW mekanizmasını oluşturur.
Her bir ZK-Rollup için PoW ödülü, o Rollup’ın işlem verilerini sağlayan doğrulayıcılara tahsis edilir. Her ZK-Rollup, belirli bir blokta bir dizi gönderir. Opside’nin ağında, her L2 bloğu için toplam PoW ödülü belirli bir miktar IDE token içerir. Bu ödül, kayıtlı Toplama yuvalarının sayısına bölünerek her Rollup arasında eşit olarak dağıtılır. Örneğin, 64 kayıtlı Toplama yuvası olduğunda, bir L2 bloğundaki her dizinin PoW ödülü toplam ödülün 1/64’ünü alır. Bazı ZK-Rollup’lar bazı bloklarda gönderi yapmayabilir ve bu durum daha düşük PoW enflasyonuna yol açar.
Gelecekte, ZK-Rollup’ın türü, işlem miktarı, gaz kullanımı gibi faktörlere bağlı olarak. Rollup’lar için bireysel PoW ödül payları farklı olabilir. Opside’nin ağındaki bu mekanizmalar, doğrulayıcıları ve madencileri ZKP hesaplama gücü sağlamaya teşvik eder. Ayrıca ağın performansını ve güvenliğini artırmak amacıyla tasarlanmıştır. Opside Nedir
Opside ağı ayrıca geliştiricilerin kendi ZK-Rollup’larını oluşturabilmeleri için bir başlatma platformu sunar. Geliştiriciler Opside ağına katılarak tek bir tıklamayla Rollup yuvalarını kaydedebilirler. Opside ağı, geliştiricilerin ZK-Rollup’ları için gereken donanım kaynaklarını sağlar. Geliştiriciler kira ödemesi yaparak Rollup yuvası kullanabilirler ve bu kira miktarı daha sonra yakılır. Ayrıca, geliştiriciler ZK-Rollup’ları için madencilere ZKP sübvansiyonları sağlayarak hesaplama gücü sağlamaya teşvik edebilirler.
Opside ağı, zamanla gelişen ve işbirliğiyle inşa edilen bir ekonomiyi temsil eder. Opside DAO (Merkezi Olmayan Özerk Organizasyon) kurularak ağın geleceği kolektif olarak belirlenecektir. Ayrıca Opside DAO, ağın parametreleri ve mekanizmalarında yapılacak güncellemeleri kararlaştıracaktır. Bu sayede, Opside ağı sürekli olarak geliştirilerek ZK-Rollup ekosistemine katkı sağlayacaktır.
Opside Network Resmi Linkleri
Bu makalemizde Opside Nedir sorusunu cevaplamaya çalıştık. Güncellemelerden haberdar olmak için bizi sosyal medya hesaplarımızdan takip edebilirsiniz.
Bir yanıt yazın